Πολλά ακούμε αναφορικά με την «αγριότητα» της κατ΄ευφημισμόν «Ελεύθερης αγοράς», για την ασυδοσία στην οποία ωθούνται οι εργοδότες από τον άκρατο «Νεοφιλελευθερισμό», για το νέο δόγμα: «Τα κέρδη πάνω απ΄τον άνθρωπο» που προωθεί το διεθνές τραπεζικό σύστημα, για τους «Νεόπτωχους» και τους «Άθλιους» των μεγάλων πόλεων με προεξάρχουσα την πρωτεύουσα της χώρας, στην οποία η «φτώχεια» ήταν και είναι εντελώς διαφορετική απ΄ ότι στην επαρχία. Για όλους αυτούς τους λόγους αποφασίσαμε να δώσουμε «βήμα έκφρασης» σε μια συμπολίτισσα μας η οποία υφίσταται αυτό που οι «ειδικοί» ονομάζουν «κατάρρευση της Μεσαίας κοινωνικής τάξης».
«Σ». Θα θέλαμε να μας μιλήσετε για σας.
«Έχω τελειώσει το Πάντειο πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα το τμήμα κοινωνιολογικών σπουδών, είμαι μητέρα δύο παιδιών, έχω εργαστεί 20 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα σε μεγάλες εταιρίες και τα τελευταία πέντε χρόνια είμαι άνεργη αφού «έκλεισε» το κομμάτι της εταιρίας στο οποίο εργαζόμουν και παρά την προσπάθεια της εταιρίας να με κρατήσει για ένα διάστημα, επειδή δεν υπήρχαν άλλα έργα αναγκαστικά με απέλυσε».
«Σ» Ποιο ήταν το αντικείμενο εργασιών της συγκεκριμένης εταιρίας;
«Η εταιρία που εργαζόμουν τα τελευταία 10 χρόνια εξειδικευόταν στη συντήρηση μεγάλων τεχνικών εγκαταστάσεων εργολαβικού χαρακτήρα».
«Σ» Αυτά τα πέντε χρόνια ανεργίας, πως καταφέρνετε και επιβιώνετε;
«Κατ’ αρχάς πήρα μια αποζημίωση φεύγοντας η οποία ήταν μια μεγάλη βοήθεια, όπως και το επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, όσο μπορεί να βοηθήσει ένα επίδομα των 360 ευρώ, τα οποία είναι καλύτερα από το τίποτα. Προσπάθησα να βρω κάποιες δουλειές, του ποδαριού που λέμε, που βοήθησαν κάπως. Μετά ενημερώθηκα για το έργο που γίνεται στην Αγία Παρασκευή και αφορά τους ανέργους. Μπήκα ενεργά σ΄ αυτό το κομμάτι και μέσω ΟΑΕΔ και μέσω του Δήμου. Πήγα και συνάντησα τους ανάλογους ανθρώπους π.χ. στο γραφείο κοινωνικής πολιτικής και στο γραφείο διαμεσολάβησης. Άνθρωποι πολύ δεκτικοί στο να ακούσουν και πάρα πολύ φιλότιμοι στο να βοηθήσουν».
«Σ» Πρακτικά τι σημαίνει αυτό;
«Με βοήθησαν να πάρω ένα πτυχίο που χρειαζόμουν σαν πιστοποίηση για τις γνώσεις μου πάνω στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές αφού δεν τις είχα πιστοποιήσει. Με βοήθησαν επίσης να μπω στο διαδίκτυο να βρω κάποιες ιστοσελίδες που αναφερόντουσαν σε εργασίες. Μ’ ενημέρωναν για την ύπαρξη προγραμμάτων (εξάμηνων, οκτάμηνων). Η βοήθεια τους ήταν πολύτιμη γιατί απέκτησα τα απαραίτητα προσόντα για να μπω σε αυτά τα προγράμματα».
«Σ» Γνωρίσατε τις κοινωνικές δομές του δήμου; Το κοινωνικό παντοπωλείο, το ανταλλακτήριο ρούχων, το κοινωνικό μαγειρείο;
«Γνώρισα το κοινωνικό παντοπωλείο από το οποίο προμηθεύτηκα για κάποιο διάστημα κάποια τρόφιμα και τους ευχαριστώ πάρα πολύ, γιατί για έναν άνθρωπο με μηδενικό εισόδημα το να παίρνει 50 ευρώ τρόφιμα είναι πολύ σημαντικό αφού εξασφαλίζει την τροφοδοσία του σπιτιού του για μερικές μέρες.
Αυτό που αντιμετώπισα στα τέσσερα χρόνια της ανεργίας, είναι ότι είμαι ένας «αριθμός» που δε λέει τίποτα σε κανέναν. Εάν δεν υπήρχαν οι άνθρωποι με την κοινωνική ευαισθησία στον Δήμο της Αγίας Παρασκευής που ασχολούνται επί της ουσίας με τους ανθρώπους σαν εμένα, το πιθανότερο είναι ότι θα είχα πάθει κατάθλιψη».
Ξέρετε κάποτε η Αγία Παρασκευή θεωρείτο πλούσιο προάστιο. Τώρα, μπορώ να σας πω ότι έχει πολλούς φτωχούς ανθρώπους. Θα σας πω ένα περιστατικό που με συγκλόνισε. Συνέβη στο κοινωνικό παντοπωλείο. Βλέπω μια γιαγιά με ένα μικρό παιδάκι που παίρνει ένα πακέτο μπισκότα «Μιράντα». Πάει το παιδάκι να πάρει 3 μπισκότα μέσα από το πακέτο κι ακούω τη γιαγιά να λέει: όχι, ένα για να μας φτάσουν για ένα μήνα. Καταλαβαίνετε τρελάθηκα. Γιατί σημαίνει ότι αυτό το παιδί βιώνει την κρίση από τα δύο του χρόνια. Έχω γνωρίσει επίσης στο κοινωνικό παντοπωλείο γυναίκα η οποία κακοποιείται σωματικά και ψυχικά από τον άνδρα της αλλά δεν φεύγει γιατί δεν έχει που να πάει με τα δυο της παιδιά. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν πάρα πολύ άσχημα στην Αγία Παρασκευή. Το κακό είναι ότι πέρα από τα κοινωνικές δομές που εκτιμώ πως γίνεται πάρα πολύ καλή δουλειά, οι υπόλοιποι άνθρωποι ζουν σε μια κατάσταση «μη μου τους κύκλους τάραττε». Μπορεί να βλέπουν συνανθρώπους τους να υποφέρουν, αλλά δεν υπάρχει η έννοια της αλληλεγγύης που υπήρχε κάποτε . Δεν βοηθούν πια
«Σ» Σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια δεν είχατε τη συμπαράσταση του συζύγου σας; Κάποιων συγγενών; Φίλων;
«Εγώ ήμουν στη δυσμενή συγκυρία που χώρισα μόλις άρχισε η κρίση και λίγο πριν απολυθώ. Ένας ψυχολόγος μου είπε ότι υπάρχουν τρία είδη θανάτου. Ο θάνατος ενός προσφιλούς σου προσώπου, αυτός της απόλυσης και αυτός του διαζυγίου. Εγώ λοιπόν βίωσα τους δυο από τους τρεις. Μοιάζει με μετωπική σύγκρουση με 300χλμ πάνω σε τοίχο. Δεν υπάρχει χειρότερο συναίσθημα από την αβεβαιότητα που σου δημιουργεί αυτή η κατάσταση, αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι στο χείλος ενός γκρεμού και πρέπει να πέσεις γιατί δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα κι εκεί χρειάζεται πολύ ψυχική δύναμη γιατί το άγνωστο είναι κάτι που φοβίζει.
Έξι χρόνια τώρα εμείς σαν λαός κι εγώ σε προσωπικό επίπεδο ζούμε με την έννοια του φόβου και το έχω βιώσει πάρα πολύ έντονα. Πιστεύω πως μόνο από μέσα σου μπορείς να βρεις τη δύναμη. Προσωπικά βοηθήθηκα σαν άνθρωπος κι από την πίστη μου στον Θεό. Όχι από την εκκλησία. Η εκκλησία, στην Αγία Παρασκευή, και συγκεκριμένα μπορώ να αναφέρω εκκλησία που πήγα να ζητήσω βοήθεια και με αντιμετώπισαν πάρα πολύ άσχημα. Οι συγγενείς δεν με βοήθησαν λόγω συγκυρίας όπως προείπα. Οι γονείς μου με βοήθησαν πάρα πολύ παρόλο που είναι και οι δυο μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι και άρρωστοι. Πιστεύω πως χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχα. Τα παιδιά μου με βοήθησαν πάρα πολύ, και μου έδωσαν πολύ κουράγιο».
«Σ» Στην προσπάθεια να βρείτε δουλειά μέσα σ αυτό το διάστημα εκτός από τα προγράμματα, απευθυνθήκατε κι αλλού; Χτυπήσατε κι άλλες πόρτες;
«Κυρίως από sites όπως το «καριέρα» όπου για ένα διάστημα βρήκα δουλειά τρεισήμισι μηνών. Αν και αρχικά μου είπαν ότι είναι δουλειά με αόριστη σύμβαση ιδιωτικού τομέα αλλά στην ουσία με χρησιμοποίησαν για τους τρεισήμισι μήνες του καλοκαιριού προκειμένου να καλύψω τις άδειες. Μια δουλειά εξόντωση, από το πρωί στις 8 μέχρι το βράδυ στις 9 (γνώριζαν ότι όντας χωρισμένη και με μεγάλα παιδιά δεν είχα υποχρεώσεις) και που απολύθηκα με τη δικαιολογία ότι «δεν ταιριάζουν οι ρυθμοί μας!».
«Σ» Το γεγονός ότι γνωρίζουν πως είστε χρόνια άνεργη παίζει κάποιο ρόλο στις συμπεριφορές που συναντάτε; Είτε σε αντίστοιχες δουλειές, είτε σε περιβάλλον που γνωρίζει ότι είστε άνεργη, Εργασιακό, φιλικό, οικογενειακό;
«Ως προς το εργασιακό επειδή ξέρουν ότι έχεις πολύ μεγάλη ανάγκη, θα σε πατήσουν στο κεφάλι. Όταν με απέλυσαν, ο οικονομικός διευθυντής που μου έδωσε την αποζημίωση μου είπε «ουδείς αναντικατάστατος» και ότι τα νεκροταφεία είναι γεμάτα αναντικατάστατους. Εκεί λοιπόν καταλαβαίνεις ότι δεν είσαι παρά ένας αριθμός γι αυτούς, δεν είσαι άνθρωπος. Δεν υπάρχει κοινωνική ευαισθησία. Τώρα ως προς το κοινωνικό περιβάλλον ακόμα και στο εγγύς, λυπάμαι που θα το πω, αισθάνομαι ότι γίνομαι κουραστική κάποια στιγμή. Όταν οι υπόλοιποι έχουν δουλειά, κι εσύ τους μιλάς για κάτι που τους είναι «ξένο» δεν μπορούν να το νοιώσουν. Πιθανότατα κι εγώ στη θέση τους έτσι να αισθανόμουν. Δεν τους κατηγορώ. Είναι πολύ άσχημο αυτό το πράγμα. Αισθάνεσαι πως είσαι άχρηστη γιατί σου δημιουργείται η ενοχή ότι κάτι δεν έκανες καλά και γιαυτό είσαι άνεργη. Στην αρχή δεν το συνειδητοποιείς. Μετά σου λένε κι οι υπόλοιποι ότι είναι πολλοί σαν κι εσένα. Σωστά, αλλά υπάρχει και το θέμα της επιβίωσης. Και πρέπει να επιβιώσω. Κάθε άνεργος το λέει αυτό. Παλεύεις με νύχια και με δόντια. Μου έχει τύχει να είναι παραμονές Χριστουγέννων, να μην έχω να φάω και να συζητώ με γυναίκα στέλεχος σε επιχείρηση η οποία με ρωτάει αν πρέπει να πάρουν αρνί ή γουρούνι για το πάρτι της εταιρίας. Αν θα πρέπει να βάλει το κόκκινο το φόρεμα ή το μαύρο. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν, δεν έχουν συναίσθηση. Εγώ αυτό που επί τη ουσίας έχω βιώσει, είναι ότι με αυτή την κατάσταση επικρατεί το δόγμα «ο θάνατος σου η ζωή μου». Ο κοινωνικός περίγυρος σε στιγματίζει, μπαίνεις στην άκρη. Όταν είσαι συνέχεια μέσα στο σπίτι και αισθάνεσαι άχρηστη, όταν έχεις δουλέψει 20 χρόνια και βλέπεις τη ζωή πίσω από το παράθυρο, δεν μπορείς να αντιδράσεις σε τίποτα, δεν αισθάνεσαι ενεργή σε τίποτα κι νιώθεις παραγκωνισμένη.
Όταν σε απολύουν, στην αρχή δημιουργούνται διάφορες ψευδαισθήσεις. Η μια ψευδαίσθηση είναι ότι αυτό είναι κάτι πολύ παροδικό, σύντομο και θα τελειώσει γρήγορα. Σαν να σου συνέβη μια ατυχία που θα περάσει. Επίσης στην αρχή κρατάς επαφή με τους συναδέλφους οι οποίοι σου τηλεφωνούν για να δουν τι κάνεις δείχνοντας μια αλληλεγγύη. Καθώς περνάει ο καιρός όμως, κάθε μέρα μένεις και πιο μόνος. Μέχρι που έρχεται η μέρα που μένεις εντελώς μόνος. Το τηλέφωνο δεν χτυπά, έχεις ήδη χάσει την καθημερινή «ρουτίνα» σου των 9-5 ή 10-6, νοιώθεις ανενεργός μέσα στο σπίτι με μοναδική συντροφιά την τηλεόραση κι έρχεται μια μετωπική σύγκρουση με τον ίδιο σου τον εαυτό. Κι εκεί ναι πέφτεις σε κατάθλιψη. Όταν μένεις άνεργος εκεί γύρω στα 50, σε θεωρούν «αποτυχημένο» και «μεγάλο» σε ηλικία. Κατόρθωσα μέσα από την προσωπική πίστη στον δικό μου Θεό να βρω τη δύναμη να παλέψω για την επιβίωση μου. Πήγα κι έκανα ένα σεμινάριο μαγειρικής επιδοτούμενο από τον ΟΑΕΔ, άσχετο με το αντικείμενο των σπουδών μου».
«Σ» Πολιτικά πως βιώνετε την κρίση και την έλλειψη εργασίας;
«Θεωρώ πως ζούμε ένα πόλεμο. Ψυχολογικό και οικονομικό. Έναν πόλεμο που δεν έχει χυθεί ακόμα αίμα. Μια νέα τάξη πραγμάτων. Εμείς ήμασταν ένα πολύ μεγάλο πειραματόζωο και συνεχίζουμε να είμαστε. Για να ανατραπεί αυτή η κατάσταση θεωρώ πως πρέπει να περάσουμε όλη την διαδικασία. Δεν ξέρω πως θα είναι αν βγούμε από το ευρώ. Οι οικονομολόγοι λένε πως τα πράγματα θα είναι πολύ άσχημα. Εγώ βιώνω μια πολύ άσχημη κατάσταση. Δεν ξέρω που είναι ο πάτος του βαρελιού. Μένω σε μια περιοχή της Αγίας Παρασκευής όπου κάθε βράδυ αργά περνάει ένα κάρο κι ένα άνθρωπος ψάχνει τα σκουπίδια. Δε νομίζω ότι αυτός ο άνθρωπος ενδιαφέρεται αν θα υπάρχει ευρώ ή δραχμή, αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι πρέπει να γίνουν ριζοσπαστικές αλλαγές.
