Αυτό που τους απασχολεί ιδιαίτερα είναι η εξωτερική εικόνα (ωραιοπάθεια), το χρήμα και «οτιδήποτε λαμπερό» (ακόμη και αν αυτό είναι εφήμερο). Πλούτη, δόξα, πλαστικές επεμβάσεις κτλ. Επιθετικοί, επιδειξιομανείς και κρυφοί Χρυσοί Μίδες που κινδυνεύουν από ψυχικό μαρασμό.
Στην πραγματικότητα οι νάρκισσοι είναι πολύ εύθραυστα πλάσματα παρότι τους διακρίνει δύναμη, υπεροψία και επιθετικότητα. Εύκολα κανείς υποκύπτει στην γοητεία, τη σαγήνη και το μυστήριο που εκπέμπουν σαν προσωπικότητες. Αναζητούν την τελειότητα και έχουν τον έλεγχο σε όλα, εγκαταλείπουν εύκολα και γρήγορα αναζητώντας το επόμενο θύμα. Βαθύτερα καλύπτουν την δυσκολία τους να σχετιστούν με τους άλλους, και συχνά φαίνονται αχάριστοι. Μοναδικά τους όπλα είναι το δικαίωμα στην εκμετάλλευση και η απουσία ενοχής για τις πράξεις τους. Η μεγαλομανία και ο εγωκεντρισμός συνήθως απωθεί τους άλλους και γίνονται αντικείμενα χλευασμού, ανταγωνισμού και μίσους. Αυτό εξωθεί τους νάρκισσους να έχουν μια ακατανίκητη επιθυμία για εκδίκηση και περισσότερη διάκριση. Ωστόσο υποφέρουν γιατί κυριεύονται από υπαρξιακή μοναξιά και συχνά εγκλωβίζονται σε άγχη που συνδέονται με την εγκατάλειψη, την απόρριψη και το φθόνο. Έχουν ελάχιστη ανοχή στο άγχος και την απώλεια και για αυτό συχνά καταφεύγουν σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές (πχ ουσιοεξαρτήσεις, αυτοακρωτηριακές πράξεις, χειριστικές αυτοκτονίες, διατροφικές διακυμάνσεις κτλ).
Από τον Φυσιολογικό στον Παθολογικό Ναρκισσισμό
Ο φυσιολογικός ναρκισσισμός αφορά την στοιχειώδη αγάπη προς τον εαυτό ως απαραίτητη προϋπόθεση για την σύναψη δεσμών. Η λέξη εγωισμός – ίσως παρεξηγήσιμος όρος – παραπέμπει στο ναρκισσισμό που όλοι έχουμε κατά βάση. Στον παθολογικό ναρκισσισμό, το άτομο υπερασχολείται με τον εαυτό του σε βαθμό που χάνεται το πραγματικό ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο. Ο νάρκισσος είναι αχόρταγος και άπληστος ως προς τους άλλους. Επιθυμεί όλο και περισσότερα προκειμένου να νιώσει παντοδύναμος και ισχυρός. Χρησιμοποιεί διαρκώς τους άλλους σαν καθρέφτη του μεγαλείου του. Μοναδικές Αχίλλειες πτέρνες αποτελούν ο φυσικός θάνατος, οι ασθένειες και τα γηρατειά όπου η εικόνα και το σώμα φθείρονται στον χρόνο. Ο φόβος θανάτου πηγάζει από την ανθρώπινη αδυναμία να επιβληθούν σε ένα οριστικό τέλος. Ο νάρκισσος στην ιδέα του θανάτου συνειδητοποιεί ότι είναι τρωτός και ευάλωτος, όπως όλοι μας, με συνέπεια ψυχικά να καταρρέει. Ο άριστος μαθητής, ο άψογος επαγγελματίας, ο τέλειος γονιός κοκ., χωρίς περιθώρια λάθους, αποτελούν μερικά τυπικά παραδείγματα.
Η ψυχοθεραπεία στις ναρκισσιστικές προσωπικότητες θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη αν και ενδιαφέρουσα. Ο νάρκισσος συνήθως καταφεύγει σε θεραπεία για θέματα σχεσιακά, υπαρξιακά και άλλα που αφορούν την αυτοείκονα και το σώμα. Σκοπός στην θεραπεία είναι η βαθύτερη αναγνώριση και κατανόηση του διαστρεβλωμένου τρόπου λειτουργίας προς τον εαυτό και τους άλλους. Η θεραπευτική σχέση θεωρείται αρωγός στην προσπάθεια για οποιαδήποτε αλλαγή, καθώς εντός αυτής εκτυλίσσονται όσα αναπαράγονται και στον εξωτερικό κόσμο.
Μαθιούδης Κωνσταντίνος
Σχεσιακός Ψυχοθεραπευτής MSc
Ψυχολόγος Κέντρου Ημέρας
Εταιρεία Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων «ΙΡΙΣ»
