Βασική πεποίθηση των εμπνευστών της Διεθνούς αυτής Ημέρας ήταν ότι η φιλία μεταξύ χωρών, λαών , πολιτισμών και ατόμων μπορεί να γεφυρώσει τις διαφορές και να συμβάλλει στην εμπέδωση της Ειρήνης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η σύγχρονη ζωή με τις γρήγορες ταχύτητες έχει επιφέρει νέους τρόπους συσχέτισης μεταξύ των ατόμων. Ειδικά με τη διείσδυση του «social networking” έχουν επέλθει αλλαγές στο τρόπο εγκαθίδρυσης και διατήρησης των ανθρώπινων σχέσεων. Πέραν των παραδοσιακών κοινωνικών δικτύων , η εικονική πραγματικότητα και επικοινωνία είναι πλέον γεγονός.
Μέσα στο μεταβαλλόμενο αυτό πλαίσιο, ο όρος «φίλος» διαθέτει πολλά επίπεδα, πολυπλοκότητα και ποικίλλει ανάλογα με τη ποιότητα της σχέσης. Ο όρος «διαδικτυακός φίλος» δίνει μια νέα διάσταση στην επικοινωνία. Τα «αιτήματα φιλίας» που δέχεται ένας χρήστης μέσω των διαδικτυακών υπηρεσιών μπορεί να είναι κάποιος υπάρχων φίλος από τον πραγματικό χωροχρόνο, απλός γνώριμος ή άτομο που απλά πληροί την αρχή της ομοιότητας με τον χρήστη.
Έρευνες υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να αναπτύσσουν φιλίες με άτομα που μοιράζονται παρόμοιες πεποιθήσεις, ιδέες και ενδιαφέροντα. Το διαδίκτυο φαίνεται ότι αποτελεί ένα αποτελεσματικό εργαλείο στη κατεύθυνση αυτή. Επίσης, το διαδίκτυο έχει εξαλείψει τις αποστάσεις και τον χρόνο και συνεπώς οι άνθρωποι δύνανται να επικοινωνήσουν άμεσα.
Ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα κοινωνικά δίκτυα φαίνεται να ευνοούν τις προϋπάρχουσες φιλίες του πραγματικού χωροχρόνου καθώς ενισχύουν την επικοινωνία μέσω της ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων. Επίσης, ο χρήστης των διαδικτυακών κοινωνικών δικτύων , θα χρησιμοποιήσει την εφαρμογή όπως και όποτε νιώσει την ανάγκη, βάζοντας ο ίδιος τους όρους στην επικοινωνία και μοιραζόμενος το κομμάτι του εαυτού του που θα επιλέξει.
Στις φιλικές σχέσεις του πραγματικού χωροχρόνου όμως, πέραν του στοιχείου της ομοιότητας, υπάρχει και αυτό της συμπληρωματικότητας και της αμοιβαιότητας, κάτι που μάλλον δε μπορεί να εφαρμοστεί στη περίπτωση των διαδικτυακών φιλιών, καθώς μέσα στο απρόσωπο περιβάλλον του διαδικτύου εκλείπει η συναισθηματική εμβάθυνση. Η επικοινωνία αλλάζει μορφή καθώς απουσιάζουν τα στοιχεία της μη λεκτικής επικοινωνίας και ο χρήστης καλείται να στηριχτεί σε αυτό που διαβάζει και να συμπληρώσει το πάζλ της επικοινωνίας προβάλλοντας τις δικές του υποθέσεις κατά την αλληλεπίδρασή του.
Ο χρήστης πολλές φορές θα εισέλθει στο κοινωνικό δίκτυο όταν νιώσει μοναξιά ή όταν δεν έχει λάβει επαρκή κοινωνική αναγνώριση από το πραγματικό του περιβάλλον αναζητώντας την επιβεβαίωση.
Θα μπορούσε αυτή η συμπεριφορά να παρομοιαστεί με τους «φανταστικούς φίλους» των παιδιών όπου σε ένα ασφαλές πλαίσιο θα αναζητήσουν τα συναισθήματα που δεν έλαβαν. Το οξύμωρο σχήμα είναι ότι πλέον η μοναξιά έχει φορέσει ένα νέο προσωπείο, όπου υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν μόνοι , χωρίς πραγματικούς φίλους, αλλά στο προφίλ τους στις διαδικτυακές πλατφόρμες να υπάρχει απεριόριστος αριθμός «φίλων». Αρκεί να αναρωτηθούμε εάν όντως ο άνθρωπος μπορεί να διαχειριστεί ένα μεγάλο κοινωνικό δίκτυο. Ο “αριθμός Dunbar”, προτείνει ότι το άτομο δε μπορεί να ξεπεράσει τα 150 άτομα για να διατηρήσει μια αποδεκτή κοινωνική σχέση. Η θεωρία αυτή βασίζεται στο βιολογικό υπόστρωμα του νεοφλοιού.
Καταλήγοντας θα λέγαμε ότι δεν υπάρχει λόγος να «δαιμονοποιείται» το διαδίκτυο καθώς είναι στη κρίση του χρήστη να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που του προσφέρει η τεχνολογία και να δει τις σχέσεις που αναπτύσσει μέσω των διαδικτυακών τόπων ως συμπληρωματικές της πραγματικής του ζωής. Κλείνοντας θα χρησιμοποιήσουμε το μήνυμα του δημοφιλούς “Facebook”…
Μανιφάβα Κωνσταντίνα, Ψυχολόγος Μ.Ψ.Υ IV- Οικοτροφείο,
Σωματείο «ΙΡΙΣ».
